Wdrożenie Standardów Ochrony Małoletnich SOM

W dniu 15 sierpnia wchodzi w życie obowiązek stosowania Standardów Ochrony Małoletnich (SOM) przez pracodawców i inne jednostki, które realizują działania określone w art. 21 Ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich.
Są to: działalności związane z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub opieką nad nimi.
W świetle obowiązujących przepisów do wprowadzenia Standardów Ochrony Małoletnich zobowiązuje się również Izby, Cechy i zrzeszonych pracodawców szkolących, m. in. młodocianych pracowników.
Znowelizowane przepisy zawierają szereg rozwiązań mających na celu lepszą ochronę dzieci przed przemocą i zapewnienie im kompleksowej pomocy w przypadku krzywdzenia, co pozwoli na kompleksową ich ochronę, a co za tym idzie wzmocnienie systemu przeciwdziałania przestępczości na ich szkodę.
W związku z powyższym podmioty, które realizują m.in. działania związane z edukacją, muszą wprowadzić do swojego funkcjonowania i skutecznie stosować procedury mające na celu ochronę małoletnich składające się łącznie na politykę ochrony małoletnich.

W przypadku braku ich wdrożenia przewidziane są kary pieniężne, które będzie nakładać, m. in. Państwowa Inspekcja Pracy.
Celem działania jest zapewnianie dzieciom (małoletnim) poniżej 18 r.ż. możliwości rozwoju zawodowego w poczuciu bezpieczeństwa. Dzięki transparentnym i pisemnym zasadom określonym w Standardach Ochrony Małoletnich pracodawca zobowiązuje się dokładać wszelkiej staranności, aby małoletni w jego przestrzeni mógł czuć się swobodnie i był chroniony przed przemocą. Na politykę ochrony małoletnich składa się szereg działań.
W jednostce zaangażowanej w edukację małoletnich, które spełniają standardy ochrony dzieci:
– nie pracują osoby mogące zagrażać bezpieczeństwu dziecka,
– wszyscy pracownicy wiedzą, jak rozpoznawać symptomy krzywdzenia dziecka oraz jak podejmować interwencję w przypadku podejrzenia, że dziecko jest ofiarą przemocy – w jednostce lub w rodzinie,
– wszystkie dzieci mają stały dostęp do informacji, gdzie szukać pomocy w trudnych sytuacjach życiowych.

Co powinny zawierać Standardy Ochrony Małoletnich (SOM)?
– zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim a każdym pracownikiem Cechu, a w szczególności zachowania niedozwolone wobec małoletnich,
– zasady i procedurę podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu młodzieży,
– procedury i osoby odpowiedzialne za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, zawiadamianie sądu opiekuńczego oraz osoby odpowiedzialne za wszczynanie procedury „Niebieskie Karty”,
– zasady przeglądu i aktualizacji standardów,
– zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie pracowników do stosowania standardów, zasady przygotowania pracowników do ich stosowania oraz sposób dokumentowania tej czynności,
– zasady i sposób udostępniania rodzicom albo opiekunom prawnym lub faktycznym oraz małoletnim standardów do zaznajomienia się z nimi i ich stosowania,
– osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia,
– sposób dokumentowania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego i zasady przechowywania dokumentów,
– wymogi dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi, a w szczególności zachowania niedozwolone,
– zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia.

Weryfikacja pracowników i innych osób, które będą zaangażowane w działalność z osobami małoletnimi (np. umowy zlecenie, wolontariat, itp.) w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym.

Zatrudniający osobę mającą mieć pod opieką małoletnich, niezależnie od formy zatrudnienia będzie miała obowiązek uzyskania informacji czy dane zatrudnianej osoby nie zostały zamieszczone w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym.

Pracodawca lub inny organizator będzie uzyskiwać  informacje, czy dane osoby którą planuje zatrudnić są zamieszczone w Rejestrze z dostępem ograniczonym lub w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze.

Posiadania w aktach osobowych osoby zatrudnionej po 12 lutego 2024 r. zaświadczenia o niekaralności uzyskanego z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych   w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2023 r. poz. 172 oraz z 2022 r. poz. 2600), lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego (art. 21 ust. 3) lub informacji z rejestru karnego państwa obywatelstwa uzyskiwanej do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi (art. 21 ust. 4) dla osoby posiadającej obywatelstwo innego państwa niż Rzeczpospolita Polska.
Osoba zatrudniana lub dopuszczana do ww. działalności powinna samodzielnie lub poprzez pełnomocnika uzyskać i dostarczyć pracodawcy informację o niekaralności.

 Poszerzenie wiedzy na temat ochrony dzieci przed krzywdzeniem i pomocy dzieciom w sytuacjach zagrożenia, w zakresie:
– rozpoznawania symptomów krzywdzenia dzieci,
– procedur interwencji w przypadku podejrzeń krzywdzenia,
– odpowiedzialności prawnej za stosowanie Standardów Ochrony Małoletnich.